Kısa mesafe branşlarındaki atletlerin çıkış öncesi sözsüz davranışlarının performans üzerindeki etkisinin incelenmesi

Abstract

Ölçekler aracılığıyla bireylerin günlük yaşamdaki çeşitli içsel durumları ölçülebilir ancak saha içerisinde sınırlı kalabilmektedir. Ek olarak birçok disiplin insan davranışını incelemek için araştırmalar yapmaktadır ancak bu araştırmalar da laboratuvar ortamında ve bilgisayar karşısında olması sebebiyle ölçek çalışmaları gibi kısıtlı kalmaktadır. Davranış analiz programlarının kullanılması tüm bu sınırlılıklardan etkilenmeden, müsabakadan hemen önce veya müsabaka esnasında sporculardan veri toplamaya imkân sağlayabilmektedir. Atletlerin çıkış öncesi konsantre olmaları beklenmektedir. Ayrıca sprinterin olumsuz duygularını da kontrol altına alması gerekmektedir. Sporcular sözlü olarak kendilerini ifade etse de beden dilleri “gerçek” içsel durumları hakkında önemli ipuçları verebilmektedir. Bu doğrultuda sporcuların çıkış öncesi sözsüz davranışlarını analiz etmek, diğer pek çok yönteme ait sınırlılıkları içermemesi ve sahada kullanılabilmesi sebebiyle önem arz etmektedir. Bu önem doğrultusunda mevcut çalışmanın amacı, atletizmin 60 metre sürat koşu branşındaki atletlerin çıkış öncesi sözsüz davranışlarının BAP (Body Action Posture Coding System) kodlama sistemi ile kodlanarak analiz edilmesi ve sporcuların performansına olan etkisinin incelenmesidir. Davranış değişkenlerinin “varlık ve yokluk” durumuna göre iki gruba ayrılan araştırma grubunun yarışma performansları arasındaki benzerlik ve farklılıkları belirlemek için Mann–Whitney U testi kullanılmıştır. “Kafanın sola çevrilmesi” hareketini yapan sporcuların daha düşük performans sergiledikleri görülmüştür. “Göğsün öne doğru itilerek dışarı çıkarılması” hareketini yapanların ise yapmayanlara göre daha yüksek performansa sahip oldukları tespit edilmiştir. Araştırma grubunun yarışma performansları ile davranış değişkenlerinin sıklıkları arasındaki ilişkiler incelendiğinde v “kafanın sola dönüşü” hareket sıklığı ile performans arasında istatistiksel olarak anlamlı, pozitif ve düşük düzeyde (rho=0,32) ilişki hesaplanmıştır. “Göğsün öne doğru itilerek dışarı çıkarılması, sol elin belde veya kalçada durması, sağ kolun yanda durması, sağ kolun önde durması” değişkenleri ile yarışma performansı arasında ise negatif düzeyde, düşük düzeyde anlamlı ilişkiler (p<0,.05) tespit edilmiştir. “Göğsün öne doğru itilerek dışarı çıkarılması” (R 2=0,09) ile “sağ kolun yanda durması” (R2=0,10) hareketlerinin yarışma performansındaki değişiklikleri açıklayan değişkenler olduğu görülmüştür. Sonuç olarak bu tez çalışması ile sporcuların istemli ya da istemsiz olmasına bakılmaksızın yapmış oldukları sözsüz bazı davranışların performanslarını etkilediği ortaya konulmuştur. Sözsüz davranışların sporcunun mental olarak ne durumda olduğu hakkında ipucu verebileceğinin yanı sıra yarışma sonucu hakkında da ipucu verebileceği durumu bu çalışma ile tartışmaya açılmıştır.

Various internal states of individuals in daily life can be measured through scales, but these studies may be limited in the field. In addition, many disciplines conduct research to examine human behavior, but these researches are limited like scale studies because they are in the laboratory environment and in front of the computer. The use of behavior analysis programs can provide the opportunity to collect data from the athletes just before or during the competition, without being affected by all these limitations. In athletics, the athlete is expected to get their concentration before the start. In addition, the sprinter needs to control his negative emotions. Although athletes express themselves verbally, their body language can give important clues about their "real" internal states. In this direction, it is important to analyze the nonverbal behaviors of the athletes before the start because it does not contain the limitations of many other methods and can be used on the field. In line with this importance, the aim of this study is to analyze the pre-start nonverbal behaviors of the athletes in the 60 meter sprint branch of athletics by coding them with the BAP (Body Action Posture Coding System) coding system and in addition, to examine the effect on the performance of the athletes. The Mann–Whitney U test was used to determine the similarities and differences between the competition performances of the research group, which was divided into two groups according to the "presence and absence" status of the behavioral variables. It has been observed that the athletes who perform the "turning the head to the left" movement exhibit lower performance. It has been determined that those who do the "pushing the chest forward" movement have higher performance than those who do not. vii When the relationships between the competition performances of the research group and the frequencies of the behavioral variables were examined, a statistically significant, positive and low-level (rho=0.32) relationship was found between movement frequency of "turn head to the left" and the performance. On the other hand, negative and low-level significant relationships (p<0.05) were found between the variables of “pushing the chest forward, keeping the left hand on the waist or hips, standing on the right arm at the side, standing on the right arm in front” and competition performance. It has been observed that the movements of “pushing the chest forward” (R2=0.09) and “standing right arm at the side” (R2=0.10) are the variables explaining the changes in competition performance. As a result, with this thesis study, it has been revealed that some nonverbal behaviors of the athletes, regardless of whether they are voluntary or involuntary, affect their performance. The situation that nonverbal behaviors can give clues about the mental state of the athlete as well as give clues about the result of the competition has been opened to discussion with this study.