Öğrenen örgütlerin kurumsallaşma aracılığı ile örgütsel dayanıklılık üzerindeki etkisi: Alanya'da konaklama işletmeleri yöneticileri üzerine bir uygulama

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, öğrenen örgütlerin kurumsallaşma aracılığı ile örgütsel dayanıklılık üzerindeki etkisinin belirlenmesidir. Çalışmanın alanı turizm endüstrisinde faaliyet gösteren konaklama işletmeleridir. Bu alanın seçilme nedeni çalışmanın bu alanda uygulanması ile literatüre özgün katkı sağlamasıdır. Çalışmanın diğer amaçları ise şu şekilde sıralanabilir; konaklama işletmeleri yöneticilerinin işletme özellikleri ve mesleki özelliklerine göre değişkenleri algılama düzeylerinin ve algılama farklılıklarının belirlenmesidir. Araştırma nicel araştırma yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma evrenini Alanya'da faaliyet gösteren beş ve dört yıldızlı konaklama işletmeleri yöneticileri oluşturmaktadır. Araştırmanın uygulaması kapsamında ilk olarak pilot uygulamalar gerçekleştirilmiştir. Pilot uygulamada elde edilen verilerin güvenilirliklerinin yeterli olmasına bağlı olarak Eylül 2020 tarihinde araştırma gerçekleştirilmiştir. Araştırma 43 adeti beş yıldızlı ve 11 adet dört yıldızlı olmak üzere toplam 54 işletmede gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında 392 adet sağlıklı anket toplanmıştır. Elde edilen verilere faktör analizi, korelasyon, hiyererşik regresyon ve farklılık analizleri uygulanmıştır. Faktör analizlerine yönelik bulgular incelendiğinde örgütsel dayanıklılığın örgütsel dayanıklılık olarak isimlendirilen tek faktörden, kurumsallaşmanın profesyonelleşme-tutarlılık, sosyal sorumluluk ve formalleşme olarak isimlendirilen üç faktörden ve öğrenen örgütün bireysel ve örgütsel öğrenme olarak isimlendirilen iki faktörden oluştuğu saptanmıştır. Korelasyon analizleri örgütsel dayanıklılık faktörü, kurumsallaşma faktörleri ve öğrenen örgüt faktörleri arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki olduğunu göstermektedir. Gerçekleştirilen hiyerarşik regresyon analizi bulguları incelendiğinde, öğrenen organizasyon faktörlerinin örgütsel dayanıklılık üzerindeki etkisinde üç kurumsallaşma faktörünün (profesyonelleşme-tutarlılık, sosyal sorumluluk ve formalleşme) tam aracı rolü olduğu belirlenmiştir. Araştırma kapsamında son olarak katılımcıların faktörleri algılamalarında farklılık olup olmadığının belirlenmesi amacı ile farklılık analizleri gerçekleştirilmiştir. Farklılık analizleri incelendiğinde farklılıkların genel olarak işletmenin çalışma durumu, sektörde çalışma ve yöneticilik süresi ve işletmede yöneticilik süresi gibi zamana bağlı değişkenlere bağlı olarak gerçekleştiği belirlenmiştir.

The main purpose of this study is to determine the effect of learning organizations on organizational resilience through institutionalization. The field of study is accommodation businesses operating in the tourism industry. The reason for choosing this field is that the study made an original contribution to the literature with its application in this field. Other purposes of the study can be listed as determining the perception levels and differences of the variables according to the business characteristics and professional characteristics of the hospitality managers. The research was carried out using quantitative research method. The research area consists of the managers of five and four-star accommodation establishments operating in Alanya. Within the scope of the application of the research, pilot applications were carried out first. The research was conducted in September 2020, depending on the reliability of the data obtained in the pilot application. The research was carried out in 54 enterprises, 43 of which are five-star and 11 of which are four-star. 392 reliable questionnaires were collected within the scope of the research. Factor analysis, correlation, hierarchical regression and difference analysis were applied to the data obtained. When the findings regarding the factor analysis are examined, it is determined that organizational resilience consists of a single factor named as organizational resilience, institutionalization consists of three factors named as professionalization-consistency, social responsibility and formalization, and the learning organization consists of two factors named individual and organizational learning. Correlation analysis shows that there is a positive and significant relationship between organizational resilience factor, institutionalization factors and learning organization factors. When the findings of the hierarchical regression analysis were examined, it was determined that three institutionalization factors- professionalization-consistency, social responsibility and formalization had a full mediating role on the affect of learning organization factors on the organizational resilience. Finally, within the scope of the research, analysis of differences was carried out in order to determine whether there was a difference in the perceptions of the factors of the participants. When the diversity analyses are examined, it is determined that the differences generally occur depending on the time-dependent variables such as the working status of the establishments, the duration of work and management in the sector and the duration of the management in the company.