İnsomnia, apati ve depresyonun alzheimer hastaları ve selim yaşlılarda kognitif işlevlere etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı insomnia, apati ve depresyonun Alzheimer hastalığı ile ilişkisini incelemektir. Böylece, kognitif yeti kaybını yavaşlatacak önlemlerin alınması mümkün kılınabilir. Bu amaçla Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi bünyesinde, Alzheimer hastaları ve selim yaşlılardan oluşan bir katılımcı grubu çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışma 2 ayrı deney grubu (toplam 32 katılımcı) ve kontrol grubundan (20 katılımcı) oluşmaktadır. Katılımcılar objektif olarak Addenbrooke Kognitif Değerlendirme Bataryası (ACE-R); Promis DSM-5 Düzey 2 Uyku Bozukluğu Ölçeği-Yetişkin Formu (D-UBÖ); Apati Değerlendirme Ölçeği (ADÖ) ve Montgomery Asberg Depresyon Ölçeği (MADDÖ) ile değerlendirilmiştir. ACE-R skorlarından ayrıca mini-mental (SMMT) skorları da elde edilip değerlendirmeye alınmıştır. Veriler değerlendirilirken bağımsız örneklemler t-test; Pearson Korelasyonu; basit doğrusal regresyon analizi ve grup puan farklılıklarının incelenmesi için ise MANOVA analizi uygulanmıştır. Sonuçlar: Bulgulara göre kognitif skorlar (p<0,001) kontrol grubundaki katılımcılarda her iki ATD grubuna kıyasla anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur. ADÖ puanları her iki ATD grubunda kontrol grubuna kıyasla anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur (p<0.05). D-UBÖ puanları ATD-İn grubunda (p<0,05) ve Non-İn grubunda (p<0,01) kontrol grubuna kıyasla anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur. MADDÖ puanları (p<0,05) ATD-İn grubunda kontrol grubuna kıyasla anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur. Tartışma: Sonuçlara göre nörokognitif işlevler apati ve depresyonun varlığına ve şiddetine göre farklılaşmaktadır. Apati ve depresyonun şiddetinin azalması kognitif performans artışını güçlü şekilde yordamaktadır. Sonuçlar apati ve depresyonun kognitif işlevlerle ilişkili olduğuna işaret etmiştir.

The aim of this study is to investigate the relationship and the nature of the relationship between Alzheimer's disease (AD) and insommia, apathy and depression to able to asses whether insomnia, apathy and/or depression is a risk factor for AD. Determining the risk factors may allow for interventions to slown down the cognitive loss. This research has been conducted in Alanya Alaaddin Keykubat Üniversity Training and Research Hospital with AD patients and a healthy cohort. Research groups consist of 2 separate experimental groups (total of 32 participants) and 1 control group (20 participants). Participants have been evaulated by using Addenbrooke’s Cognitive Examination-Revised (ACE-R) and also mini-mental (MMSE) score has been calculated from ACE-R; Montgomery-Åsberg Depression Rating Scale (MADRS); Apathy Evaluation Scale (AES); LEVEL 2—Sleep Disturbance—Adult (PROMIS—Sleep Disturbance—Short Form). The statistical analyzes that conducted is independent t-test, Pearson correlation; simple linear regression and MANOVA analyze. Results: The cognitive scores are statistically significantly higher (p<0,001) in control group comparing to ATD groups. AES scores are statistically significantly higher (p<0,05) in ATD groups comparing to control group. PROMIS scores are statistically significantly higher in ATD-In group (p<0,05) and Non-In group (p<0,01) comparing to control group. MADRS scores are statistically significantly higher in ATD-In group (p<0,05) comparing to control group. Conclusion: According to results cognitive performances show differences based on the severity of apathy and depression syptoms. The decreas in severity of apathy and depression succesfully preditcs the increase in cognitive performance. These results suggest apathy and depression is related to cognitive functioning.