Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye düzeyleri ile örgütsel sinizm düzeyleri arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmada, Antalya ili Alanya ilçesinde görev yapan öğretmenlerin örgütsel psikolojik sermaye düzeyleri ile örgütsel sinizm düzeyleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma genel tarama modellerinden ilişkisel tarama modeli ile desenlenmiştir. Araştırmanı evreni, Antalya ili Alanya ilçesinde devlet okullarında görev yapan 3061 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi, 366 öğretmenden oluşmaktadır. Örneklem belirlenirken ilk önce Antalya ili Alanya ilçesinde görev yapan öğretmenlerin görev yaptıkları kademedeki toplam öğretmen sayısı ile evrendeki öğretmen sayısı arasındaki orana göre tabakalanmış daha sonra bu öğretmenlerden görev yaptıkları okul türlerine göre basit seçkisiz yöntemle örneklem belirlenmiştir. Veriler, örgütsel sinizm ölçeği ve örgütsel psikolojik sermaye ölçekleri kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizi yaparken ortalama değer, standart sapma, frekans, normal dağılım gösteren değişkenler için ilişkisiz örneklem t testi, tek yönlü varyans analizi normal dağılım göstermeyen değişkenlerin analizi için Mann Whitney U testi ve Kruskal Wallis testi, değişkenler arasındaki ilişkilerin analizi için pearson korelasyon katsayısı ve doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Antalya ili Alanya ilçesinde görev yapan öğretmenlerin verilerinin analizinden elde edilen bulgulara göre erkek öğretmenlerin örgütsel sinizm ve alt boyut düzeylerinin kadın öğretmenlerinkinden fazla olduğu tespit edilmiştir. 30-39 yaş aralığındaki öğretmenlerin davranışsal sinizm düzeylerinin, 50 yaş ve üzerinde olan öğretmenlerinkine göre daha yüksektir. Öğretmenlerin örgütsel sinizme ilişkin alt boyutlardan aldıkları puanlar, evli/bekar olma, çocuk sahibi olma, branş ve öğrenim düzeyi değişkenlerine göre farklılaşmamaktadır. 6-10 yıl çalışma süresine sahip öğretmenlerin davranışsal sinizmi, 1-5 yıl ve 26+ yıl çalışma süresine sahip olan öğretmenlerinkine göre daha yüksektir. Ortaokulda göre yapan öğretmenlerin örgütsel sinizm ve davranışsal sinizm düzeyleri, lisede görev yapan öğretmenlere göre daha yüksektir. Duyuşsal sinizm boyutunda ise ilkokul ve ortaokuldaki öğretmenler, lisede görev yapan öğretmenlere göre daha siniktir. Örgütsel psikolojik sermaye alt boyut puanları, cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir şekilde farklılaşmaktadır. Kadın öğretmenlerin örgütsel psikolojik sermaye ve alt boyut düzeyleri, erkeklerinkine göre daha yüksektir. 20-29 yaş aralığındaki öğretmenlerin, 30-39 yaş aralığındaki öğretmenlere göre umut düzeyleri daha yüksektir. Evli öğretmenlerin ve çocuk sahibi olan öğretmenlerin örgütsel psikolojik sermaye düzeyleri bekar olanlara ve çocuk sahibi olmayanlara göre daha yüksektir. Öğretmenlerin branş, öğrenim düzeyi ve kıdem değişkenlerine göre örgütsel psikolojik sermaye düzeyleri anlamlı olarak farklılaşmamaktadır. Okulöncesi kurumlarında görev yapan öğretmenlerin, örgütsel psikolojik sermaye ve alt boyut düzeyleri, ortaokuldaki öğretmenlerinkine göre daha yüksektir. Lisede görev yapan öğretmenlerin ise örgütsel psikolojik sermaye, iyimserlik, umut ve öz yeterlik düzeyleri ortaokulda görev yapan öğretmenlerinkine göre daha yüksektir. Örgütsel sinizm alt boyutları genel olarak örgütsel psikolojik sermaye ile negatif yönde düşük düzeyde anlamlı bir ilişkiye sahiptir. Antalya ili Alanya ilçesinde görevli öğretmenlerin örgütsel psikolojik sermaye, iyimserlik, psikolojik dayanıklılık, umut ve özyeterlik düzeyleri arttıkça örgütsel sinizm düzeyleri azalmaktadır. İyimserlik ise bilişsel sinizm, duyuşsal sinizm ve davranışsal sinizmin anlamlı bir yordayıcısıdır.

In this study, the relationship between organizational psychological capital levels and organizational cynicism levels of teachers working in Antalya / Alanya was investigated. In the research, correlational design was used, which is one of the quantitative models. The sample of this research consists of 366 teachers. While determining the sample, at first teachers who works in Antalya/Alanya were stratified according to their grades, then the teachers were selected using by the simple random method. Organizational cynicism scale and organizational psychological capital scale were used to collect data. To make data analysis, mean, standart deviation, frequency, unrelated sample t-test, one way Anova, Mann Whitney U test, Kruskal Wallis test, pearson correlation coefficient, and regression analysis were used. The cognitive cynicism and affective cynicism levels of male teachers are higher than female teachers. Between the ages of 30-39 teachers behavioral cynicism levels are higher than age 50 and over teachers. Teachers behavioral cynicism levels who have 6-10 years of working times are higher than who have 1-5 years and 26+ years of working times. The teachers organizational cynicism and behavioral cynicism levels who works in secondary schools are higher than high school teachers levels. Teachers affective cynicism levels who works in primary and secondary school are higher than high school teachers. The optimism, resilience, hope and self-efficacy levels of female teachers are higher than male teachers. Between ages of 20-29 teachers hope levels are higher than age 50 and over teachers. Teachers who married and who have children levels of organizational psychological capitals are higher than others. Teachers levels of organizational psychological capital, optimism, hope, resilience and self-efficacy who works in preschools are higher than who works in secondary schools. The teachers levels of organizational psychological capital, optimism, hope and self-efficacy who works in high schools are higher than who works in secondary schools. There are negative, low level significant correlations between organizational cynicism and organizational psychological capital levels. Teachers levels of organizational psychological capital, optimism, resilience, hope and self-efficacy decreases teachers levels of organizational cynicism. Optimism is important predictor variable of the cognitive, afficitive and behavioral cynicisim.