Çalışma Sermayesi Etkinliği Ölçümünde Endeks Yöntemi: Borsa İstanbul Yiyecek-İçecek, Konaklama ve Havayolu Ulaştırma İşletmelerinde Bir Uygulama

Abstract

Çalışma sermayesi kararları işletmelerin likidite, kredibilite ve satışların arttırılmasında etkilidir. Çalışma sermayesi yönetim etkinliği kârlılığı ve firma değerini arttırabildiği gibi işletme başarısızlığına ve iflasa sebep olabilir. Endeks yöntemi satışlardaki değişimlerle yönetici kararlarının sonucu olan çalışma sermayesindeki değişimlerin ilişkilendirildiği etkinlik ölçüm yöntemidir. Finansman kararlarını dikkate almaması endeks yönteminin zayıf yönü olmakla birlikte diğer yöntemlere kıyasla belirli üstünlükleri bulunmaktadır. Bu çalışmada endeks yöntemi açıklanarak, Borsa İstanbul’da işlem gören yiyecek içecek, konaklama ve havayolu ulaştırma işletmelerinde çalışma sermayesi yönetim etkinliğinin ölçülmesi amaçlanmıştır. Borsa İstanbul yiyecek içecek ve konaklama sektöründe listelenen 9 işletme ve havayolu ulaştırma sektöründen 2 işletmenin 2009-2019 dönemi yıllık gözlemlerinde etkinlik değerleri hesaplanmıştır. Endeks yöntemiyle gerçekleştirilen sınırlı literatüre katkı sağlayan çalışmada elde edilen bulgular, yiyecek içecek ve konaklama işletmeleri etkinliğinin dalgalı, havayolu işletmeleri etkinliklerinin ise dengeli olduğunu göstermektedir. Ayrıca yiyecek içecek ve konaklama işletmelerinde çalışma sermayesi yönetim etkinliğinin havayolu ulaştırma işletmelerine kıyasla daha zayıf diğer ifadeyle satış gelirlerini arttırmada dönen varlık kullanım etkinliğinin yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Turizmi ve sektörü etkileyen gelişmelerin olduğu dönemlerde satışlardaki daralmaya karşı yiyecek içecek ve konaklama işletmelerinin çalışma sermayesi kararlarında aynı yön ve düzeyde tepkiler vermediği sonucuna ulaşılmıştır.